Sasha Waltz
Χορογραφία
Η Sasha Waltz είναι χορογράφος, χορεύτρια και σκηνοθέτης. Μετά τις αρχικές της σπουδές στη Σχολή School of New Dance Development στο Άμστερνταμ, εντάχθηκε στη μεταμοντέρνα χορευτική σκηνή της Νέας Υόρκης, όπου εργαζόταν σε διεπιστημονική ανταλλαγή με άλλες τέχνες. Το 1986 και το 1987 χόρεψε στις εταιρείες Pooh Kaye, Yoshiko Chumo & School of Hard Knocks και Lisa Kraus & Dancers με έδρα τη Νέα Υόρκη. Αφού επέστρεψε στην Ευρώπη το 1988, ξεκίνησε μια εντατική φάση συνεργασιών με χορογράφους, καλλιτέχνες και μουσικούς.
Το 1992 κλήθηκε στο Βερολίνο με επιχορήγηση από το Künstlerhaus Bethanien, όπου ανέπτυξε την αυτοσχεδιαστική μορφή Dialoge με γνώμονα το πνεύμα του διεπιστημονικού και διεθνούς έργου της. Ως επίκεντρο των δραστηριοτήτων της επέλεξε τη νεαρή γερμανική πρωτεύουσα όπου άσκησε νέες χορογραφικές προσεγγίσεις σε υποδομές που ανέπτυξε μόνη της. Μαζί με τον Jochen Sandig ίδρυσαν την εταιρεία χορού Sasha Waltz & Guests το 1993 και το 1996 το Sophiensaele ως χώρο χορού και όχι μόνο, σήμερα κέντρο της ανεξάρτητης χορευτικής και θεατρικής σκηνής, τόσο στη Γερμανία, όσο και αλλού. Από το 2000 έως το 2004, ήταν μια από τις διευθύντριες του Schaubühne στη Lehniner Platz. Τη σεζόν 2019/20 η Sasha Waltz ήταν διευθύντρια του Κρατικού Μπαλέτου του Βερολίνου μαζί με τον Johannes Öhman.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας της στο Βερολίνο, η Sasha Waltz δημιούργησε διεθνούς φήμης χορευτικά κομμάτια που άσκησαν επιρροή, όπως τις τριλογίες Travelogue και Körper, καθώς και την καθηλωτική χορευτική εγκατάσταση Insideout. Τα επόμενα χρόνια, εφάρμοσε τη γλώσσα και τις στρατηγικές του σύγχρονου χορού για να αναζωογονήσει και να εξερευνήσει ιστορικές και νέες όπερες και μπαλέτα. Με τα έργα Dido & Aeneas (2005), Medea (2007) και Matsukaze (2011), υλοποίησε τρία νέα έργα για τις γυναίκες και ταυτόχρονα καθιέρωσε το είδος της χορογραφικής όπερας. Το 2007 σκηνοθέτησε το Romeo et Juliette, ερμηνεύοντας τη Δραματική Συμφωνία του Hector Berlioz για την Opéra National de Paris. Ακολούθησε το Sacre το 2013 με μουσική του Stravinsky, που ανατέθηκε από το Θέατρο Mariinsky στην Αγία Πετρούπολη και το 2014, το Tannhäuser στο Staatsoper Berlin, υπό τη διεύθυνση του Daniel Barenboim. Ταυτόχρονα, η Sasha Waltz επιδιώκει την ανταλλαγή και τη διδασκαλία της γνώσης του χορού και την προώθηση του χορού ως μέσου κοινωνικής και κοινωνικοπολιτικής επικοινωνίας. Ως μέρος αυτής της προσπάθειας, ίδρυσε την Kindertanzcompany (Παιδική Εταιρεία Χορού) με έδρα το Βερολίνο το 2007 και, μετά από πρόσκληση της Φιλαρμονικής
Ορχήστρας του Βερολίνου, σχεδίασε μια χορογραφία με περισσότερους από 100 μαθητές για να χορέψουν την Carmen-Suite του Schtschedrin. Το 2016 ίδρυσε τη μορφή εκδηλώσεων Zuhören, με την οποία άνοιξε έναν “τρίτο χώρο” για την τέχνη και την πολιτική. Επέκτεινε την ιδέα Dialoge για να ενσωματώσει χορευτικές αποκρίσεις στην αρχιτεκτονική, όπου το κοινό καλείται να ενεργήσει ως ισότιμο μέρος του χορογραφικού δρώμενου. Παραδείγματα αυτού είναι το Dialoge 99/II στη νέα κατασκευή του Εβραϊκού Μουσείου στο Βερολίνο από τον Daniel Libeskind, το Dialoge 09 που πραγματοποιήθηκε μέσα στο άδειο ακόμα Μουσείο Neues στο Βερολίνο μετά την ανακαίνιση από τον David Chipperfield (2009) και η χορογραφική εγκατάσταση Figure humaine για τα εγκαίνια της Hamburg Elbphilharmonie (2017). Στη νέα χορογραφική της δουλειά, η Waltz εστιάζει στην εντατικοποίηση των συνεργατικών διαδικασιών, όπως η συγχρονισμένη ανάπτυξη της χορογραφίας και της μουσικής. Σε συνεργασία με την Soundwalk Collective και την ενδυματολόγο Iris van Herpen (μεταξύ άλλων), δημιούργησε δύο χορογραφίες με τίτλο Kreatur (2017) και Exodos (Αύγουστος 2018), οι οποίες έκαναν πρεμιέρα στο Radialsystem στο Βερολίνο. Στις αρχές του 2019, το έργο Rauschen έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Volksbühne Berlin. Στις 13 Μαρτίου 2022, το SYM-PHONIE MMXX, ένα κομμάτι για χορό, φώτα και ορχήστρα των Sasha Waltz και Georg Friedrich Haas, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Staatsoper Unter den Linden.
Το 2020, η Sasha Waltz αντέδρασε στις προκλήσεις της πανδημίας του Covid-19 με διαφορετικά έργα εντός και εκτός του διαδικτύου. Από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο του 2020, δημοσίευσε ένα διαδικτυακό “ημερολόγιο χορού”, τον Αύγουστο του 2020 ανέπτυξε το ανοιχτό έργο Dialoge 2020 – Relevante Systeme, κάνοντας πρεμιέρα μιας χορογραφίας στο Boléro του Maurice Ravel, καθώς και ένα σόλο του I can’t breathe του Georg Friedrich Haas, ενώ τον Δεκέμβριο παρουσίασε σε ζωντανή μετάδοση (live streaming) μια σειρά αυτοσχεδιασμών με τον τίτλο Dialoge 2020 – Relevante Systeme II, από το Radialsystem στο Βερολίνο. Το 2021, η τελευταία χορογραφική δουλειά της Sasha Waltz με τίτλο In C, με την ομώνυμη σύνθεση του Terry Riley έκανε την πρεμιέρα της στο διαδίκτυο σε ζωντανή ροή από το Radialsystem Berlin, πριν εμφανιστεί μπροστά σε κοινό για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Ludwigsburger Schlossfestspiel. Τον Ιούνιο του 2021, μια χορογραφία της Sasha Waltz στην 7η Συμφωνία του Beethoven έλαβε παγκόσμια πρεμιέρα στο πλαίσιο της ημέρας του Beethoven του ARTE, που μεταδόθηκε ζωντανά από τον αρχαίο Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, μαζί με την ορχήστρα musicAeterna, υπό την μπαγκέτα του Teodor Currentzis.
Για τις ειδικές υπηρεσίες της η χορογράφος τιμήθηκε το 2011 με τον Γερμανικό Ομοσπονδιακό Σταυρό Αριστείας. Από το 2013 είναι μέλος της Ακαδημίας Τεχνών του Βερολίνου. Το 2021 η Sasha Waltz τιμήθηκε με το γαλλικό πολιτιστικό παράσημο Commandeur de l'ordre des Arts et des Lettres.